Cześć Maryi była i nadal jest kultywowana przez rodziny góralskie również poza granicami kraju. Do Stanów Zjednoczonych kult Matki Bożej Ludźmierskiej zawieźli górale. Jak pisał ludowy twórca podhalański A. Skupień Florek: „Ludność podhalańska, emigrując za zarobkiem do Prus, do Peśtu, do Talijanów, na saksy i dalekiej Ameryki, zawsze przed wyjazdem udawała się do cudami słynącej świętej Panienki Ludźmierskiej, przystępowała do sakramentów pokuty i ołtarza, polecała się Jej opiece, prosząc o szczęśliwą podróż, o zdrowie i dobry zarobek. Potem z miejsca pracy, z pierwszych zarobionych pieniędzy przysyłali do Ludźmierza liczne ofi ary mszalne i inne datki, dziękując za otrzymane łaski”. W 1953 roku w Chicago powstał Klub Parafi i Ludźmierz pod patronatem Matki Bożej Ludźmierskiej, którego jednym z celów była opieka nad sanktuarium. Jesienią 1981 roku w pięknym karmelitańskim parku polskiego sanktuarium maryjnego w Munster w stanie Indiana wzniesiono stylową kapliczkę góralską, w szczycie której umieszczono figurę Matki Bożej Ludźmierskiej. Rokrocznie 15 sierpnia jest tam organizowany odpust podhalański, ściągający rzesze pątników, głównie z okolic Chicago. W wielu parafi ach, zwłaszcza na południu Chicago, gdzie mieszkają górale, pojawiły się małe ołtarzyki z figurą Matki Bożej Ludźmierskiej o wysokości 60–70 cm. Podobnie jest na Florydzie, w Los Angeles, San Francisco.

Żywy kult Matki Bożej Ludźmierskiej jest również w Kanadzie. Jej statuę, poświęconą przez Ojca Świętego, można znaleźć w parafi i św. Maksymiliana Kolbego w Mississaudze, a także w parafi i św. Eugeniusza Karola de Mazenoda w Brampton (k. Toronto), gdzie proboszczem jest pochodzący z Sieniawy oblat o. Adam Filas. Podobnie jest w Vancouver. Figura wędruje tam po rodzinach, gdzie są prowadzone wspólne modlitwy.

Kult Matki Bożej Ludźmierskiej rozszerza się na odległe nieraz kraje. Przykłady z ostatnich lat:

– 15 XI 2008 roku – Dominikana; w stołecznej dzielnicy Alcarrizos, w parafi i św. Stanisława Biskupa i Męczennika obsługiwanej przez polskich michaelitów, z inicjatywy nuncjusza apostolskiego abp. Józefa Wesołowskiego zainstalowano kopię statuy;

– 2 IV 2009 roku – w rocznicę śmierci Ojca Świętego Jana Pawła II kopię statuy, poświęconą przez kard. Dziwisza, przekazano dla Groty Matki Bożej Mlecznej w Betlejem.

Znamiennym przejawem kultu Matki Bożej Ludźmierskiej było w okresie międzywojennym powołanie wojskowej parafi i pod Jej wezwaniem w Bielsku-Białej. Utworzona na mocy konkordatu w 1926 roku parafi a obejmowała powiaty: Bielsko-Biała, Żywiec, Oświęcim, Wadowice i Maków Podhalański. Funkcję kościoła garnizonowego pełnił kościół Świętej Trójcy. W głównym ołtarzu jest tam umieszczona figura Madonny z Dzieciątkiem wykonana na wzór statuy ludźmierskiej. Delegacje pułków 21. Dywizji Piechoty Górskiej 15 VIII 1938 roku złożyły w Ludźmierzu swoje odznaki pułkowe jako wotum i ofi cjalnie obrały Ją sobie za Patronkę. Tradycję tę kontynuuje 21. Brygada Strzelców Podhalańskich z Rzeszowa. W tamtejszym kościele garnizonowym od 2002 roku jest kaplica z podarowaną przez Podhalan wierną kopią statuy ludźmierskiej. Na uroczystościach w Ludźmierzu 15 VIII 2008 roku strzelcy podhalańscy uczestniczący w misji irackiej jako wotum dziękczynne przekazali krzyż, w którym zamiast ozdobnych kamieni umieszczono odłamki bomb i rakiet, których udało się uniknąć żołnierzom rzeszowskiej brygady. Brygada z Rzeszowa przejęła m.in tradycje l. Pułku Strzelców Podhalańskich Armii Krajowej. Staraniem byłych partyzantów AK wizerunek Matki Bożej Ludźmierskiej umieszczono w kościele w Szczawie. Tam też co roku w sierpniu jest organizowane uroczyste nabożeństwo będące manifestacją uczuć patriotycznych i przywiązania do tradycji niepodległościowych.

Przeżycia związane z kultem Matki Bożej Ludźmierskiej znajdują bogate odzwierciedlenie w literaturze. Można wymienić przykładowo utwory Kazimierza Przerwy-Tetmajera, Władysława Orkana, Jana Kasprowicza, Melchiora Wańkowicza, Antoniego Zachemskiego, Włodzimierza Wnuka, Tadeusza Staicha. Nadal powstają dzieła literackie, plastyczne, muzyczne poświęcone tej tematyce. Wydarzeniem w 1992 roku było prawykonanie w Ludźmierzu Nieszporów ludźmierskich do psalmów Leszka Aleksandra Moczulskiego z muzyką Jana Kantego Pawluśkiewicza. O zainteresowaniu tematyką sanktuarium ludźmierskiego mogą też świadczyć powstające prace magisterskie.

Popularność sanktuarium wciąż rośnie. W 2001 Jan Paweł II podniósł je do rangi bazyliki mniejszej. Stosownie do potrzeb pielgrzymów z kraju i zagranicy, dzięki staraniom obecnego proboszcza, ks. Tadeusza Juchasa, nastąpiła rozbudowa. Od strony wschodniej, na osi kościoła, powstał rozległy ogród różańcowy, którego istotnym elementem jest ołtarz polowy. Lokalizacja umożliwia gromadzenie się wiernych z obydwu jego stron, co jest bardzo ważne przy dużej liczbie uczestników liturgii. W ogrodzie jest też pomnik (autorstwa M. Blajerskiego, J. Osadczuka i H. Olszówki) oddanego czciciela Maryi – bł. Papieża Jana Pawła II.

Należy też wspomnieć o Domu Pielgrzyma z funkcjami mieszkalno-katechetycznymi. Spośród wielu nowych, ale już sprawdzonych inicjatyw wymienię organizowane corocznie Święto Bacowskie (od 1988 roku) i konkursy poezji religijnej (od 1993 roku).