Wiadomo, że Częstochowa jest znana w całej Polsce i na świecie z cudownego obrazu Czarnej Madonny, której kustoszami są od przeszło sześciu wieków ojcowie paulini. Przy tej samej ulicy bohaterskiego obrońcy Jasnej Góry - o. Augustyna Kordeckiego - żyją i pracują członkowie Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego, zwani pallotynami. Czczą oni Matkę Bożą pod imieniem Królowej Apostołów. Mając jednak w pamięci słowa Maryi: Uczyńcie wszystko, cokolwiek wam powie mój Syn (J 2,5) - wskazują wytrwale ludowi Bożemu Jezusa miłosiernego.

Sanktuarium archidiecezjalne

Przez Dolinę Miłosierdzia przeszły już tysiące wiernych, którzy odprawili tu rekolekcje, dni skupienia, odbyli spowiedź, niejednokrotnie z całego życia, i podejmowali mocne postanowienie poprawy. Biorąc pod uwagę pielęgnowany, rozwijany i pogłębiany przez stowarzyszenie przy kaplicy, a następnie w kościele NMP Matki Miłosierdzia w Częstochowie kult miłosierdzia Bożego, podejmowany z wielką żarliwością nie tylko przez miejscowych parafian, ale także przez pielgrzymów z różnych stron naszej ojczyzny, metropolita częstochowski abp Stanisław Nowak zaaprobował wspomniany kościół jako sanktuarium Miłosierdzia Bożego. Przychylając się do próśb ponawianych przez prowincjała pallotynów, Sekretariat ds. Miłosierdzia Bożego i częstochowską wspólnotę pallotyńską, nadał temu ośrodkowi kultu specjalne prawa.

Arcybiskup w specjalnym dekrecie (z 30 marca 1992 roku) wyraził też nadzieję, że w sanktuarium codziennie będzie oddawana cześć miłosierdziu Bożemu. Ze tajemnica ta będzie - jak dotychczas - pogłębiana zarówno przez refleksję teologiczną, jak i systematyczną formację duchową wszystkich tu przebywających. Równocześnie zezwolił na odprawianie codziennej Mszy św. wotywnej o miłosierdziu Bożym (z pewnymi wyjątkami). Pozwolenie to rozszerzył również na grupy pielgrzymkowe przybywające do sanktuarium.

W 1949 roku ówczesny biskup częstochowski Teodor Kubina w czasie poświęcenia kościoła Pallotynów powiedział: „Niech to miejsce służy miłosierdziu Bożemu w cieniu Jasnogórskiej Pani. Każdy, kto nawiedzi ten kościół, niech dozna w sposób szczególny miłosierdzia Bożego". Pragnienie pasterza diecezji spełnia się tu od przeszło pół wieku.

Położoną u stóp Jasnej Góry Dolinę Miłosierdzia można chyba nazwać Jasną Doliną. Ludzie bowiem odchodzą stąd z odmienionym obliczem, jaśniejąc nie tylko w oczach Jezusa miłosiernego, ale także w oczach bliźnich. Tu codziennie w Godzinie Miłosierdzia, czyli o 15.00, jest odmawiana koronka do Miłosierdzia Bożego i odprawiana Msza św. wotywna transmitowana przez radio katolickie „Fiat". W kazaniach i konferencjach okolicznościowych są przekazywane refleksje na temat orędzia miłosierdzia, zawarte przede wszystkim w Dzienniczku Siostry Faustyny.

Iskra z Polski

Kard. Karol Wojtyła jeszcze jako metropolita krakowski brał udział w sympozjach poświęconych teologii miłosierdzia Bożego, a organizowanych przez księży pallotynów zarówno w Dolinie Miłosierdzia w Częstochowie, jak i w Wyższym Seminarium Duchownym w Ołtarzewie pod Warszawą. Nieraz w dyskusjach i rozważaniach profesorów dogmatyki padały mocne słowa o potrzebie udania się do Rzymu, aby u Papieża prosić o ustanowienie święta Miłosierdzia Bożego.

Do ożywienia kultu miłosierdzia Bożego przyczyniła się także kanonizacja Siostry Faustyny. Jest to pierwsza rodowita Polka, która została kanonizowana.

Dar z Meksyku

Kolejnym impulsem ożywienia kultu miłosierdzia Bożego w Dolinie Miłosierdzia było poświęcenie nowej kaplicy i zainstalowanie figury z napisem Jezu, ufam Tobie. Naturalnej wielkości rzeźba została ofiarowana narodowi polskiemu przez naród meksykański. Aktu poświęcenia dokonał Prymas Polski kard. Józef Glemp w asyście bp. Jose Marii Hernandeza Gonzaleza i abp. Stanisława Nowaka.

Uroczystą Mszę św. koncelebrowali także: ówczesny generał paulinów o. Jan Nalaskowski i przeor Jasnej Góry o. Szczepan Kośnik, a także wikariusz generała pallotynów z Rzymu, prowincjałowie z Warszawy i Poznania oraz budowniczy kaplicy i miejscowy kustosz. W koncelebrze uczestniczyło kilkudziesięciu kapłanów diecezjalnych i zakonnych, a wśród nich ks. Edmund Boniewicz, wielki czciciel i wytrwały propagator kultu miłosierdzia Bożego nie tylko w Polsce, ale i w krajach Europy Wschodniej, w tym także w Moskwie. Obecny był ambasador Meksyku w Polsce Jose Luis Vallarta Marrón oraz autorka rzeźby Gogy Farias. Uroczystość uświetniła orkiestra górnicza z Jastrzębia, zespół góralski z Łopusznej, chór z Ząbkowic Śląskich i orkiestra młodzieżowa z Łęcznej koło Lublina.

Autorem projektu architektonicznego kaplicy jest inż. Antoni Mazur, a mistrzem budowy - Rajmund Komender. Obszerny plac, na którym zostanie zbudowany kościół pod wezwaniem Miłosierdzia Bożego, wypełnili wierni, w tym pielgrzymi z ośrodków pallotyńskich z całej Polski. Okolicznościową homilię wygłosił Prymas Polski, nawiązując do czytań mszalnych, które wzywały chrześcijan, aby byli solą ziemi i światłością świata. Zaś psalm responsoryjny nawoływał: Dziękujcie Panu, bo jest dobry, bo na wieki miłosierdzie Jego.

Ksiądz Prymas podkreślił, iż źródłem miłosierdzia jest sam Bóg, który nie tylko stworzył człowieka, ale wciąż troszczy się o niego, choć ten niejednokrotnie obraża Boga. Stwórca bowiem szanuje wolną wolę każdego człowieka. Miłość Boża przeradza się w miłosierdzie. Miłość jest życzliwością do drugiego człowieka. Zamieniona w czyn, okazana nawet wrogowi, staje się miłosierdziem. Współczesny świat potrzebuje miłosierdzia. Służby człowiekowi uczy nas Matka Miłosierdzia (Jej uroczystość obchodzimy 16 listopada). Przykład cierpliwego znoszenia przeciwności dała nam także s. Faustyna Kowalska, którą Jezus uczynił apostołką swego miłosierdzia.

Na zakończenie kard. Józef Glemp powiedział: „Gdy dziś myślę o tym, co przeżywamy, o tym, że poświęcamy kaplicę w Dolinie Miłosierdzia, że uświęcamy figurę Chrystusa Miłosiernego, nasuwają mi się następujące porównania, które wzajemnie się uzupełniają. Najpierw Chrystus miłosierny, który przedstawia nam Boga bogatego w miłosierdzie, a jednocześnie Matka Najświętsza, Matka Miłosierdzia. Z tego podobieństwa Chrystusa i Maryi nasuwa się podobieństwo pomiędzy Jasną Górą a Doliną Miłosierdzia. Jest to jak gdyby uzupełnienie się dwóch wartości, które położone tak blisko siebie, odnoszą się do każdego człowieka, który napełniając się Bożym miłosierdziem, idzie do tronu łaski z Jasnej Góry".

Natomiast bp Hernandez Gonzalez, wyrażając radość z obecności wśród Polaków, oświadczył, iż w Wielki Czwartek 1992 roku poświęcił miłosierdziu Bożemu swoją diecezję i nową katedrę w Meksyku, zaś kamień węgielny pod tę świątynię położył Prymas Polski, który ofiarował wówczas narodowi meksykańskiemu cząstkę relikwii bł. Faustyny. Podkreślił również, iż zarówno naród polski, jak i meksykański opierają się na tych samych wartościach chrześcijańskich, które pozwalają przetrwać trudne czasy. Dostojny gość z dumą poinformował, że w jego diecezji nie ma kościoła, w którym nie byłby czczony obraz Jezu, ufam Tobie. A figura Jezusa Miłosiernego jest darem Polonii.

Warto przypomnieć, iż w Laskach pod Warszawą znajduje się sanktuarium Matki Bożej z Guadalupe, które zostało poświęcone przez dwóch prymasów - Polski i Meksyku (15 listopada 1987 roku).

Wieczerniki i Ogniska

Od 1985 roku działają wspólnoty modlitewno-apostolskie pod nazwą Wieczerniki Miłosierdzia Bożego. W Dolinie Miłosierdzia, w pallotyńskim Domu Animacji Apostolskiej (poświęcił go abp Stanisław Nowak 26 czerwca 1986 roku), przez cały rok prowadzona jest formacja członków i animatorów wspólnot Miłosierdzia Bożego podczas rekolekcji zamkniętych, dni skupienia, sympozjów i innych spotkań. Wieczerniki i Ogniska Miłosierdzia Bożego są ruchami modlitewno-apostolskimi, których zadaniem jest uwielbianie i wypraszanie miłosierdzia, zaufanie Bogu miłosiernemu, naśladowanie Chrystusa Apostoła Ojca Przedwiecznego i budowanie cywilizacji miłości w środowisku rodzinnym, społecznym i zawodowym, w którym chrześcijanin ma być czynnym apostołem. W Dolinie Miłosierdzia Bożego jest wydawany kwartalnik „Apostoł Miłosierdzia Bożego". Za pośrednictwem tego czasopisma księża pallotyni chcą dotrzeć do wszystkich, którym bliska jest idea miłosierdzia Bożego. Jeżeli ktoś jest zainteresowany otrzymywaniem tego czasopisma, wystarczy, by wpłacił dobrowolną ofiarę na adres redakcji w Częstochowie.

Z okazji pielgrzymki Ojca Świętego Jana Pawła II do ojczyzny na 46. Międzynarodowy Kongres Eucharystyczny wierni i księża pallotyni gromadzili się na modlitwie w sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Częstochowie. Jako dar duchowy ofiarowali Papieżowi: codzienną modlitwę w Godzinie Miłosierdzia (godz. 15.00), w każdy wtorek i pierwszy piątek miesiąca uczestnictwo we Mszy św. z nowenną do Miłosierdzia Bożego oraz comiesięczne czuwanie nocne w piątek po 22. dniu (dzień urodzin Siostry Faustyny). Jako materialny dar eucharystyczny przekazali Ojcu Świętemu komplet ornatów oraz kielich i inne naczynia liturgiczne.

Z okazji 50-lecia przebywania i apostołowania pallotynów w Dolinie Miłosierdzia w Częstochowie odbyły się uroczystości jubileuszowe: w święto Chrystusa Króla - wspólne dziękczynienie księży i braci, którzy pracowali tu w minionych latach. Drugim dniem obchodów był 22 stycznia 1999 roku - wspomnienie św. Wincentego Pallottiego (1795-1850), założyciela Stowarzyszenia Apostolstwa Katolickiego. Obchody jubileuszu zakończył Kongres Miłosierdzia Bożego (9-11 kwietnia 1999 roku). Uroczystościom przewodniczył metropolita częstochowski oraz prowincjał poznańskiej Prowincji Pallotynów pw. Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny ks. Tomasz Skibiński. Proboszczem i kustoszem sanktuarium jest ks. Adam Kamizela SAC.