Po wymarciu płockiej linii Piastów w 1492 roku Biała Rawska znalazła się w województwie rawskim, które utworzono z Ziemi Gostyńskiej, Sochaczewskiej i rawskiej.

Parafia została erygowana w XIV wieku. W 1512 r. Biała Rawska otrzymała lokację na prawie magdeburskim, co wiązało się z rozbudową i przywilejami miejskimi. Do dzisiaj zachował się dawny układ przestrzenny miasta z wydłużonym, czworobocznym rynkiem.

Na wzniesieniu nad rynkiem stoi kościół św. Wojciecha. Otaczający go kamienny mur i stare lipy są pięknym przykładem typowo polskiego kształtowania przykościelnego terenu. Jest to świątynia murowana, oszkarpowana i jednonawowa. W XVII i XVIII wieku istniał przy niej szpital, przytułek i szkoła parafialna. Podczas ostatniej przebudowy w XIX wieku wzbogacono bryłę kościoła neogotycką fasadą. Niedawna konserwacja przywróciła mu jego pierwotne piękno.

Wnętrze zachowało elementy wystroju z różnych epok. Ściany pokrywają malowidła wykonane techniką al fresco i al secco przedstawiające świętych Wojciecha, Jana Chrzciciela, Stanisława Kostkę, postrzyżyny Piasta, chrzest Polski, śluby Jana Kazimierza. Ten program ikonograficzny ilustrujący motywy religijno-narodowe był zapewne wynikiem oddziaływania Łowicza, niegdyś siedziby Prymasów Polski, strażników ciągłości i jedności państwa. Uwagę zwraca także dekoracyjna, barokowa ambona w kształcie łodzi z rozpiętym żaglem i XVII-wieczna chrzcielnica ze srebrną misą z XV wieku.

Od ponad pięciu wieków kościół św. Wojciecha jest centrum życia religijnego Ziemi Rawskiej, a od 1992 roku jest najdalej na południe położonym sanktuarium powstałej wówczas diecezji łowickiej.

Cudowny obraz Matki Bożej znajduje się w głównym ołtarzu. Należy on do typu Hodegetria i stanowi jedną z jego odmian. Od prototypu Hodegetrii (np. Matki Bożej Jasnogórskiej) obraz rawski różni się kilkoma istotnymi szczegółami. Madonna nie jest przedstawiona w hieratycznej pozie, lecz pochyla i skłania głowę ku Dzieciątku, a Jej prawa dłoń wskazująca na Jezusa ułożona jest prawie poziomo. Jezus, zamiast księgi lub zwoju trzyma w lewej ręce kulę ziemska, symbol władzy królewskiej. Inna jest także nastrojowość, uczuciowa wymowa wizerunku. Twarz Maryi pozbawiona jest ikonowej surowości i nadprzyrodzonego dostojeństwa. Wizerunek rawski podkreśla natomiast Jej dziewczęcość, łagodność i zatroskanie. Dzieciątko o wyrazistych oczach i ciepłym spojrzeniu lekko się uśmiecha. Także i Ono nie prezentuje typu władczego Emmanuela. Odczucia i wrażenia jakie wywołuje obraz w pełni uzasadniają tytuł jaki nadali mu czciciele: Matka Miłosierna, Pani Ziemi Rawskiej.

Obraz namalowany jest na drewnianej tablicy (140 x 100 cm) przez nieznanego artystę. Tradycja podaje, że był on darem królowej Bony. Potwierdzałby to fakt, że wspaniała, srebrna „sukienka” okrywająca wizerunek, istotnie, pochodzi z tego okresu. Jednak ekspertyza ikonograficzna i malarska stwierdziła, że jest on późniejszy, z XVII wieku. Można zatem przypuścić, że w Białej Rawskiej był wcześniej inny obraz maryjny, który zaginął, a na jego miejsce zainstalowano obecny i okryto tą samą sukienką.

Kult maryjny trwa zatem nieprzerwanie od XVI wieku, choć z różnym natężeniem. Rozwinął się bardzo w XVII stuleciu i notowano wówczas wiele nadzwyczajnych łask. Akta wizytacji kanonicznych z 1775 roku podają, ż e w Białej Rawskiej znajduje się „godny czci i łaskami słynący obraz Matki Bożej”. W czasie insurekcji kościuszkowskiej świątynia rawska została ograbiona a część dokumentacji kultu spalona. Cudowny obraz musiał być przez pewien czas ukryty. Kult maryjny trwał nadal co potwierdziły kolejne wizytacje i przywileje odpustowe w XIX wieku. Parafia posiada dokument Piusa X (1903 – 1914), w którym papież potwierdza cudowność wizerunku i zezwala na jego dalszy szczególny kult.

Zasięg oddziaływania sanktuarium, z wyjątkiem XVII wieku, nie przekraczał obszaru Ziemi Rawskiej, a w pewnych okresach ograniczał się do samego miasta i najbliższej okolicy. Dlatego, po powstaniu diecezji łowickiej, powzięto projekt podniesienia znaczenia tego jednego z najstarszych ośrodków kultu maryjnego na Mazowszu. W 1998 roku bp Alojzy Orszulik ordynariusz łowicki, zgłosił projekt koronacji obrazu na Konferencji Episkopatu Polski. W następnym roku, 13 grudnia została wysłana prośba w tej sprawie do watykańskiej Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. Już po miesiącu Kongregacja odpowiedziała: „... zezwalamy, aby słynący łaskami obraz Najświętszej Maryi Panny w imieniu i powagą samego Ojca Świętego mógł być przyozdobiony drogocennymi koronami”. Poświęcił je 14 czerwca 1999 roku w Łowiczu Jan Paweł II podczas ostatniej pielgrzymki do Polski. Korony wykonano według wzoru z XVII wieku.

Koronację wyznaczono na 12 czerwca 2000 roku. Parafia przygotowywała się do niej intensywnie. Trwały rekolekcje głoszone przez kapłanów z innych sanktuariów, m.in. z Miedniewic, Głuchowa i Jasnej Góry. Odbywano nocne czuwania, odprawiano Apel Jasnogórski w łączności radiowej z narodowym sanktuarium. Głównym koronatorem był kard. Józef Glemp w asyście ordynariusz diecezji łowickiej oraz biskupów Jana Chrapka i Józefa Zawitkowskiego. W uroczystości uczestniczyło blisko 7 tysięcy osób.

Koronacja rozszerzyła i zintensyfikowała kult Matki Miłosiernej. Założona po uroczystości koronacyjnej Księga Łask bogaci się ciągle o nowe wpisy. Do sanktuarium wstępują pielgrzymi udający się do Częstochowy. Napływają listy - nawet z odległego Śląska i Pomorza – z prośbami o modlitwę, obrazek Matki Miłosiernej, o opis dziejów sanktuarium i doznanych łask. Wykonano dwie kopie cudownego obrazu – jedna nawiedza rodziny w Białej Rawskiej, druga – okoliczne miejscowości. Pieśni ku czci Matki Miłosiernej w Białej rawskiej ułożył ksiądz z pobliskiej parafii. Śpiewa je cały kościół i okolica. Przy cudownym obrazie przybywa wotów. W każdą środę odbywa się uroczyste nabożeństwo do Matki Miłosiernej.

Parafia w Białej Rawskiej prowadzi także szeroką działalność religijno-społeczną poprzez akcję Katolicką, Stowarzyszenie Młodzieży Katolickiej, Stowarzyszenie Rodzin Katolickich, Caritas, KSM. Jest także Bractwo Adoracji Najśw. Sakramentu, kółko różańcowe, schola i Dzieci Maryi. Parafia wypełnia w ten sposób program, o którym mówił proboszcz ks. Józef Jeromin: „Koronację Matki Bożej Miłosiernej przyjmujemy jako dar Bożej dobroci, który pozwoli nam z jeszcze większym oddaniem podjąć wysiłek wiernego wypełniania naszych chrześcijańskich obowiązków i okazywać dowody życia duchowego”.