Choć powodzenie w życiu zawodowym i towarzyskim nie osłabiły jego wrażliwości na ból i krzywdę ludzką, to jednak dopiero doświadczenie zdrady przez wspólnika, hazardzistę zaślepionego nieumiarkowaną żądzą zysku, pozwoliło mu zrozumieć zasłyszane niegdyś słowa Chrystusa, które w przeszłości niejednokrotnie stały się podstawą nawrócenia wielu świętych założycieli zakonów: Cóż bowiem za korzyść odniesie człowiek, choćby cały świat zyskał, a na swej duszy szkodę poniósł? (Mt 16,26).

Klaret zamierzał zostać zakonnikiem, ale w 1829 roku wstąpił do seminarium diecezjalnego w Vic. Studiował jako ekstern i nie było mu lekko. Biskup postanowił jednak wyświęcić go przed czasem, w 1835 roku. Rok później rząd rozwiązał wszystkie zakony męskie, a w 1837 roku wprowadził zakaz udzielania święceń kapłańskich. Z pewnością nie był to przypadek, ale jeden z konkretnych znaków działania Bożej Opatrzności w życiu Klareta, które towarzyszyły mu od urodzenia: był piątym z jedenaściorga dzieci, z których co drugie umierało w wieku niemowlęcym. Pech i prześladowania nie opuściły go aż do śmierci na wygnaniu, ale prawie zawsze wychodził zwycięsko z wszelkich opresji. Nie był szczęściarzem, chociaż przed nawróceniem uzbierał niemałą fortunę, grając na loterii. Nie był wolny od błędów. Kiedy odkrył w sobie powołanie misjonarskie, zaopatrzony w listy polecające udał się do Kongregacji Rozkrzewiania Wiary, nie wiedząc o tym, że latem w Rzymie urzędy są po prostu zamknięte. Robił też błędy ortograficzne, chociaż był arcybiskupem i przynajmniej formalnie, senatorem. Kastylijski nie był jego ojczystym językiem, ale nie przeszkadzało mu to w napisaniu ponad stu książek i broszur, z Camino recto (1843) na czele – katechizmem, który stał się najbardziej poczytną pozycją na hiszpańskim rynku wydawniczym na przełomie XIX i XX wieku (220 wydań w ciągu jednego stulecia). Założył w Barcelonie nowoczesną drukarnię i wydawnictwo, które w ciągu pierwszych 19 lat istnienia opublikowało 7 mln broszur i 3 mln książek (półtora miliarda stron).

Według papieża Piusa XI Klaret był nowoczesnym apostołem słowa drukowanego. Również w tym nie ma nic nadzwyczajnego. Kiedy zakładał w Barcelonie wydawnictwo (1848), w liczącym zaledwie 180 000mieszkańców Madrycie istniały 4 towarzystwa literackie, 100 drukarni i ponad 50 czasopism, w tym przynajmniej 30 dzienników. Wielkość Klareta polega nie na nowości, ale na nowatorskim wykorzystaniu do ewangelizacji środków już istniejących. Camino rectobędące pierwszym na świecie katechizmem ilustrowanym jest tego najlepszym przykładem – Klaret nie wymyślił książek z ilustracjami, ale mając zdolności plastyczne, wpadł na genialny pomysł ubogacenia katechizmu własnymi rycinami. Jakie dziecko chciałoby się dzisiaj uczyć z katechizmu bez obrazków?

Klaret nie był odkrywcą szukającym rozgłosu ani wynalazcą wykorzystującym zdolności do budowania własnej kariery. Zakładane przez niego liczne stowarzyszenia, w których odważnie wyznaczał świeckim bardzo odpowiedzialne funkcje apostolskie w Kościele, były odważną i nowatorską, ale wyłącznie odpowiedzią na zastaną sytuację społeczno-religijną. Jedno z nich, Religiosas en sus Casas, Hijas del Inmaculado Corazón de Maria, założone w 1847 roku, dzisiaj wchodzące w skład klaretyńskiego instytutu świeckiego Filiación Cordimariana, to organizacja dziewic konsekrowanych, instytucja z wielkim trudem przywracana do życia w Kościele dopiero w naszych czasach. Natomiast powstałe w tym samym roku. Hermandad del Santisimo e Inmacuiado Corazón de Maria – stowarzyszenie rozwiązane przez biskupa Tarragony m.in. z powodu działających w nim diakonis – było być może pierwszym w Kościele instytutem świeckim. Jak wiadomo, istnienie tej formy życia konsekrowanego Pius XII zaaprobował dopiero w roku 1947, czyli sto lat później. Promowanie i przygotowywanie świeckich ewangelizatorów, ten tak charakterystyczny rys duchowości Antoniego Klareta, nie pozostaje bez silnego związku z sytuacją Kościoła jego czasów, pozbawionego religijnej posługi zakazanych prawem zakonów i innych form życia wspólnotowego duchownych oraz możliwości wyświęcania nowych kapłanów.

Klaret głosił misje i rekolekcje początkowo sam, a później wspólnie z członkami założonego przez siebie Bractwa Apostolskiego. Przeszedł wzdłuż i wszerz ojczystą Katalonię, a następnie zreewangelizował Wyspy Kanaryjskie. Tam właśnie podjął ostateczną decyzję założenia Zgromadzenia Misjonarzy Synów Niepokalanego Serca Maryi, co też uczynił zaraz po powrocie na kontynent, 16 lipca 1849 roku. Wkrótce potem otrzymał nominację na arcybiskupa Santiago na Kubie. Zgodził się ją przyjąć dopiero po paru miesiącach, upewniwszy się, że wybrano go właśnie ze względu na misjonarskie doświadczenie. Zostawszy arcybiskupem, nie przestał być misjonarzem. Misjonarski styl posługi pasterskiej abp. Klareta na Kubie, choć przeszedł do legendy, stał się jednak przyczyną odwołania go po sześciu latach do Madrytu. Na Kubie, a później w Hiszpanii, Klaret przeżył 14 zamachów na swoje życie. Dopiero śmierć na wygnaniu, w cysterskim opactwie w Fontfroide w południowej Francji, uwolniła go od czyhających na niego hiszpańskich rewolucjonistów. Wyniesiony na ołtarze 25 lutego 1934 roku przez Piusa XI i kanonizowany przez jego następcę 7 maja 1950 roku św. Antoni Maria Klaret jest jedynym kanonizowanym Ojcem I Soboru Watykańskiego.

Misjonarze klaretyni

Zgromadzenie Misjonarzy Klaretynów liczy 3063 zakonników (15 biskupów, 2027 kapłanów i 4 diakonów, 633 kleryków, 239 braci i 145 nowicjuszy) tworzących ponad 400 wspólnot (3 domy) w 63 krajach świata. Klaretyni prowadzą m.in. 85 misji ad gentes, 337 parafii, 17 domów rekolekcyjnych, 11 wydawnictw, 6 rozgłośni RTV, 54 szkoły i kolegia, 3 instytuty teologii życia konsekrowanego (w Rzymie, Madrycie i Manili) oraz 20 czasopism naukowych (m.in. „Dialogo Filosófico”, „Claretianum”, „Vida religiosa”, „Commentarium pro religiosis et missionariis”, „Ephemerides Mariologicae”) lub pastoralnych o dużym nakładzie („Context”, „U.S.Catholic”).

Historia Misjonarzy Klaretynów w Polscerozpoczyna się 8 lat po założeniu w Spaichingen pierwszej placówki w Niemczech. W roku 1932 śląscy klaretyni utworzyli nadgraniczną parafię w Miedarach koło Tarnowskich Gór, która od powojennej zmiany granic znajduje się na terenie Polski. Pozostali na ziemiach odzyskanych kapłani włączyli się aktywnie w duszpasterstwo diecezji opolskiej. Konsekwencją rozwoju polskich wspólnot zapoczątkowanego otwarciem w 1974 roku domu formacyjnego we Wrocławiu, a także zagranicznej ekspansji polskich klaretynów, jest utworzenie w 1982 roku niezależnej delegatury i ostatecznie w 1993 roku samodzielnej prowincji. W kraju klaretyni prowadzą działalność rekolekcyjno-misyjną, centrum duchowości, 4 parafie (Łódź, Paczyna, Miedary, Krzydlina Mała), duszpasterstwo chorych, wojska, działalność dydaktyczno-akademicką, wydawnictwo Palabra i dwumiesięcznik „Życie Konsekrowane”, Studium Teologii Życia Konsekrowanego. Za granicą: duszpasterstwo polonijne we Frankfurcie nad Menem, misje na Wybrzeżu Kości Słoniowej, w Białorusi, Rosji, Czechach i na Słowacji. Współpracują z klaretynami innych prowincji: na Kubie i w Timorze, we Włoszech i Hiszpanii. Obecnie prowincja liczy 93 profesów: 64 kapłanów (w tym 39 pracujących poza krajem), 13 braci i 15 kleryków. W ciągu 25 lat od powstania domu formacyjnego liczba profesów wzrosła prawie czternastokrotnie.

W Krzydlinie Małej oprócz domu rekolekcyjnego i parafii znajduje się dom nowicjacki Misjonarzy Klaretynów. Nowicjat jest roczny, jego celem jest wprowadzenie kandydatów do życia zakonnego, życia wspólnotowego, głębsze poznanie charyzmatu i duchowości zgromadzenia, postaci założyciela etc. Nowicjat kończy się obłóczynami i złożeniem ślubów zakonnych: czystości, ubóstwa i posłuszeństwa.

Klaretyni są misyjnym zgromadzeniem na prawach papieskich, określanym jako instytut mieszany (ani klerycki, ani laicki – tożsamością klaretyna jest bycie misjonarzem Słowa Bożego), którego członkowie cieszą się wstawiennictwem i oddają szczególną cześć Niepokalanemu Sercu Najświętszej Maryi Panny.